Թեմայի Ամփոփում

ա) այդ թվերի գումարին հակադիր թիվը,
-5+(-11)+18+(-9)+6=-1
-1-ի հակադիրը +1։
բ) այդ թվերին հակադիր թվերի գումարը։
5+11+(-18)+9+(-6)=+1

2․ Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք A (–2), B (+5), C (–8), D (–1), E (+2) կետերը։

3․ Գնացքը 3 ժամում անցավ 250 կմ։ Առաջին ժամում այն անցավ ճանապարհի 2/5 մասը,երկրորդ ժամում՝ մնացածի 2/5-ը։ Քանի՞ կիլոմետր անցավ գնացքը երրորդ ժամում։

Լուծում
250×2:5=100
250-100=150
150×2:5=60
250-100-60=90
Պատ՝․ 90 կմ։

4. Կառքի առջևի անիվը 96 պտույտ է կատարում, երբ հետևի անիվը կատարում է 64 պտույտ: Որքա՞ն է հետևի անիվի շրջագծի երկարությունը, եթե առջևի անիվինը 2 մ է:

Լուծում
96-64=32
96:32=3
Պատ՝․ 3 մետր։

5. Որո՞նք են այն չորս հաջորդական ամբողջ թվերը, որոնցից ամենամեծը հավասար է՝ ա) 1-ի, բ) -22-ի, գ) +32-ի, դ) –7-ի։

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

6․ Ճի՞շտ է արդյոք, որ եթե
                                         a + |a| = 0

գրառման մեջ a-ի փոխարեն գրենք որևէ բացասական թիվ, կստացվի հավասարություն: Իսկ եթե գրենք զրո կամ դրակա՞ն թիվ:

Գրաբարի օրեր Շիրակացի մաթեմատիկոսը

Խնդիր 1․ Իմ հորից ես լսեցի, թե պարսիկների դեմ հայոց պատերազմի ժամանակ Զորաց Կամսարյանը մեծ քաջագործություններ էր գործում․ իբր թե մեկ ամսվա ընթացքում երեք անգամ հարձակվելով պարսկական զորքի վրա՝ առաջին անգամ կոտորեց զորքի կեսը, հետապնդելով՝ երկրորդ անգամ կոտորեց քառորդ մասը, երրորդ անգամ՝ տասնմեկերորդը, մնացածները փախուստի մատնված ՝ Նախիջևան մտան, թվով 280: Այդ մնացածներով մենք պետք է իմանանք, թե ջարդից առաջ որքա՞ն էին։

Լուծում
280x11x4x2=24640
Պատ՝․ 24640 մարդ։

Խնդիր2. Իմ մերձավոր մարդկանցից մեկը Մեկնելով Բահլ՝ շահաբեր գնով մարգարիտ ձեռք բերեց։ Տուն վերադառնալիս, հասնելով Գանձակ, նա իր գնած մարգարիտի կեսը վաճառեց հատը 50 դրամով։ Գալով Նախիջևան՝ վաճառեց նրա քառորդ մասը, հատը 70 դրամով, ապա հասնելով Դվին՝ վաճառեց նաև այդ մարգարիտի 1/12 մասը՝ հատը 50 դրամով։ Երբ նա եկավ մեզ մոտ՝ Շիրակ, նրա մոտ մնացել էր ընդամենը 24 հատ մարգարիտ։ Արդ, այդ մնացածով իմացի՛ր, թե ընդամենը քանի մարգարիտ էր գնել նա և քանի՞ դրամ էր ստացել վաճառած մարգարիտներից։

Խնդիր3. Ես իմ ուսուցչից լսեցի, թե գողերը, մտնելով Մարկիանոսի գանձարանը, գանձի կեսը և 1/4-ը գողացան։ Գանձապահները ներս մտնելով՝ գտան 421 կենդինար( 1 կենդինարը հավասար է 7200 դահեկանի) և 3600 դահեկան։ Արդ իմացի՛ր, թե ամբողջ գանձը որքա՞ն էր։

½+1/4=2/4+1/3=3/4
7200×421=3.031200
3600+3.031200=3.340800
3.031200×4=12139200
12139200:7200=1686
Պատ՝․ 1686 կենդինար։

Խնդիր4. Սուրբ Սոֆիայի միաբանների աշխատավարձը բաժանվում էր այսպես․ 1/5 մասը ստանում էին սարկավագները, 1/10-ը՝ քահանաները, 240 լիտր՝ եպիսկոպոսները և 2000 լիտր՝ մնացած միաբանները։ Գտի՛ր, թե ամբողջ աշխատավարձը քանի՞ լիտր էր։

Լուծում
1/5+1/10=2+1/10=3/10
10/10-3/10=7/10
240+2000=2240
7/10=2240
2240:7×10=3200լ
Պատ՝․ 3200 լիտր։

Խնդիր5. Սպաների աշխատավարձը բաշխվում էր այսպես․ 1/4 մասը՝ պատվազորներին, 1/8-ը ավագներին, իսկ մնացած 150 կենդինարը՝ մյուս հեծյալներին։ Իմացի՛ր, թե ամբողջ աշխատավարձը որքա՞ն էր։

Լուծում
1/4+1/8=2+1/8=3/8
8/8-3/8=8-3/8=5/8
5/8=150
150:5×8=240
Պատ՝․ 240 կենդինար։

Պատմություն

Առաջադրանք 2

Համահայկական առաջին թագավորության անկումը

Թվարկել Համահայկական առաջին թագավորության անկման պատճառները:

 Ռուսա II-ից հետո Վանի թագավորությանը  աստիջանաբար թուլացավ։ Սարդուրի III-ից հետը թագավորել է նրա  որդիին Սարդուրի- IIII ը (Ք․ ա․ 643 թվականին)։Նրա գահակլման շրջանի մասին ոչինչ հայտնի չէ։ Մ.թ.ա. 743 թ. Կարքեմիշի մոտ Սարդուրի Բ-ի բանակները պարտություն են կրում Ասորեստանի արքա Թիգլաթպալասար 3-րդ-ի զորքերից։ Մ.թ.ա. 735 թ. ասորեստանյան զորքերը պաշարում են մայրաքաղաք Տուշպան, բայց չեն կարողանում այն գրավել։ Ռուսա Ա-ի կառավարման շրջանում Վանի թագավորությունը վերականգնում է կորցրած հեղինակությունը, ռազմական դաշինքներ են կնքվում Փոքր Ասիայի մի շարք քաղաքների հետ։ Ասորեստանի նոր արքա Սարգոն II-ը մ.թ.ա. 715 թ. նոր պատերազմ է սկսում Վանի թագավորության և նրա դաշնակիցների դեմ։ Ասորեստանյան զորքերը հաղթում են Մանա պետությանը, մ.թ.ա. 714 թ. գրավում և թալանում են Վանի թագավորության հոգևոր կենտրոն Մուսասիրի տաճարական համալիրը։ Այդ ամենը տեսնելով՝ Ռուսա Ա-ն ինքնասպան է լինում։ Նրա որդի Արգիշտի Բ-ին հաջողվում է կազմակերպել երկրի ինքնապաշտպանությունն ընդդեմ ասորեստանյան ավերիչ արշավանքների և ապահովել թագավորության անկախությունը։ Վերջին հզոր արքան լինում է Ռուսա Բ-ն, ով ապաստան է տալիս Ասորեստանի Սենեքերիմ արքային սպանած որդիներին Սանեսանին և Աբդրամելեքին։ Վերջինների մասին նշում է Մովսես Խորենացին իր Հայոց Պատմություն աշխատության մեջ։

Առյուծի մահը մաս II

Մայրենի

Կարդա՛ ,,Առյուծի մահը,, պատմվածքի երկրորդ մասը: 

• Ո՞րն է ստեղծագործության ասելիքը: 

Ա սելիքը այն է որ ավելի լավ է մահանալ քան դառնալ ուրիշի ծառան և փակված մնալ վանդակում այդ կենդանի համար ինչպես բանտ է։

• Քո կարծիքով ինչո՞ւ առյուծը նախըտրեց մեռնել: 

Որովհետև նրան ծաղրում էին և նա սովոր էր լինել ազատ քան փակված չորս պատերի մեջ։

• Ի՞նչ խորհուրդ կտաս առյուծին: 

Որ կյանքում մարդը և կենդանին անցնում են շատ դժվարությոների մեջով և պետք չի հանձնվել։Քեզ դուր էր գալիս ուտել անտատռի բնակիչներին բայց դու ընկար քո ոսրի թակարդը։

• Ապրել-ապրել ազատության մեջ. շարադրե՛ք ձեր մտքերը: 

Կենդանիները գազանաոցում զգում են իրենց բանտարկված։Քեզ տալիս են ուտելիք ամեն ինչ տալիս են բայց դու պետք է մնաս վանդակում։ Ընդարնապես ազատության բառը ամեն մեկը հասկանում է իր ձևով։Առյուծը ազատություն էր ուզում և նա մահացավ ազատության մեջ այն ոչ թէ փակ պատերի մեջ։Այդպես առյուծը մահացավ ազատության մեջ զգալով բնությունը։

English

Քրականություն

Դասարանում 

1.  Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:

Օրինակ՝

կարևոր — անկարևոր,

ընդմիջումներով — անընդմեջ:

Գեղեցիկ-տգեղ, հաճելի-տհաճ, մարդկային-անմարդկային,

 Գիտուն-անգետ, դուրեկան-անդուր, ուշադիր-անուշադիր,

 Արժանի-անարժամ, թևավոր-անթևավոր, ախորժելի-անախորժ,

 Գունեղ-անգույն, բնական-անբնական, խելոք-անխելք, 

կարևոր-անկարևոր, լուրջ-, ամպոտ-անամպ, 

տեղյակ-անտեղյակ, լուսավոր-անլույսավոր,  խոսուն-Անխոստ:

2. Առածները լրացրո՛ւ ընդգծված բառերի հականիշներով:

Չկա չարիք առանց բարիք:

Ջրի բերածը ջուրը տարածը:

Տերովին տերն է պահել, անտերին գայլն է կերել:

Մտնելուց առաջ միտք արա, թե ոնց դուրս գաս:

Ինչքան գետնի երեսն է, յոթ էնքան գետնի  տակն է:

3. Տեքստում կետերի փոխարեն տեղադրի՛ր տրված հականիշները:

Հեռավոր-մերձավոր, ներկա-անցյալ, պատճառ-հետևանք, հանելուկ-լուծում, գրոհել-նահանջել, խաղաղ-անապահով:

Վերջին միլիոնավոր տարիների ընթացքում սառցադաշտերը մի քանի անգամ իջել են Սկանդինավյան լեռներից, գրոհել   մինչև Միջերկրական ծով ու հետո կրկին նահանջել  :

Սառցադաշտային ժամանակաշրջանը մեր մոլորակի  Հեռավոր անցյալ է: Եվ . ներկա ում այդ շրջանին վերաբերող շատ բան դեռ հանելուկ է: Դեռ լուծում չունի այն հարցը, թե ինչի հետևանք ով են առաջացել այդպիսի ցրտերը: Չգիտենք նաև մեր մոլորակի դեմքին հայտնված բազմաթիվ «վերքերի» ստույգ պատճառ ները: Իսկ ի՞նչ է բերելու մերձավոր ապագան: Մարդկությունը կարո՞ղ է հուսալ, որ Երկրի խաղաղ  վրա  կյանք է սկսվելու, թե՞ մեր մոլորակին տիեզերական  անապահով ապագա է սպասվում: