1․ Քարտեզի վրա նշել նավթ, գազ և ածուխ արդյունահանող առաջատար երկրները:
2․ Ի՞նչ դեր ունի վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում:
Վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը յուրաքանչյուր երկրի տնտեսության եւ
ընդհանրապես համաշխարհային տնտեսության զարգացման կարեւորագույն նախադրյալն ու բազային ճյուղն է:
3․ Որո՞նք են վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերության զարգացման նախադրյալները:
4․ Ուրվագծային քարտեզի վրա նշե՜լ էլեկտրաէներգիայի արտադրությամբ հարուստ երկրները։
1.Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից և ձայնարկություններից բայեր կազմի´ր:
Ա. Ծաղիկ-Ծաղկել, քար-քարանալ, անուն-անվանել, քարոզ-քարոզել, ձև-ձևաորել:
Բ. Մեծ-մեծանալ, բարձր-բարձրանալ, կարմիր-կարմրել, տափակ-տափակել, սուր-սրել:
Գ. Ոչինչ-ոչնչանալ, բոլոր-բոլորել, նույն-նույնանալ, ամբողջ-ամբողջանալ:
Դ. Կրկին-կրկնել, արագ-արագանալ, դանդաղ-դանդաղանալ, հաճախ-հաճախել:
Ե. Վա՜յ-վայելել, մկըկ-մկըկալ, տը՜զզ-տըզզալ, թրը՛խկ-թըրըխկել:
2. Տրված բայերից նորերն ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ:
Ա.Նայել, կառուցել, գրել, ճառել, դառնալ, հայտնել:
Բ.Անդր, վեր, արտ, հակ, մակ, ստոր:
Վերանայել, վերակառուցել, ստորագրել, հակաճառել, անդրադառնալ, արտահայտել։
3. Փորձի՛ր բացատրել բայերի նման խմբավորումը:
Ա. Տեսնել, նստել, ձևել, կարել, իջնել, բարձրանալ, մեծացնել:
Բ.Ձևափոխել, շրջանցել, հեռագրել, մեղադրել:
Գ. Գլուխ տալ, ձիգ տալ, գործ անել, վեր կենալ:
Ա․ խմբում բառերը մեկ արմատով են, Բ-ում երկու արմատ իսկ երրորդում հարադրություններ են։
4. Ի՞նչ ընդհանրությամբ են խմբավորվել տրված բայերը:
Ա. Կիրառել, խմել, հնարել, բացատրել, գրավել, հասնել, լցնել, թռչել, սառչել:
Բ. Գնալ, գգալ, խոյանալ, ընթանալ, վախենալ, կամենալ, տզզալ, շրխկալ:
Այս երկու թողերի բառերը խոնարված են առաջին տողերի ստացել են (ել) վերջավորությունը, իսկ երկրորդն (ալ)
5. Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:
Օրինակ`
տես — տեսնել, բարձր — բարձրանալ:
Ա. Ընկեր-ընկերանալ, թանձր-թանձել, խոր-խորանալ:
Բ. Վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ:
Գ. Հաս-հասնել, անց-անցնել, հագ-հագել:
Դ-. Թիռ-թիռառել, սառ-սառչել, կիպ-կպչել:
6. Տրված բայերը պատճառական դարձնող ածանցները թվի՛ր:
Մեծացնել-Մեծ-ացն-ել,
հեռացնել-հեռ-ացն-ել,
գգացնել-գգաց-նել,
վախեցնել-վախ-ացն-ել,
հիշեցնել-Հիշեց-նել
թռցնել-թռ-ցնել,
տեսցնել-տեսց-նել
7. Տրված բայնրի անցյալ ժամանակը կազմի՛ր և պարզի՛ր, թե ինչպե՛ս
է փոխվում ընդգծված բայածանցներից յուրաքանչյուրը:
հագենալ — հագեցել է – են-ը դառնում է եց:
Հեռանալ, մոտենալ, դալկանալ, ամրանալ, գտնել, տեսնել, թռն ել, փախչել, հասցնել, մեծացնել:
Հեռացել է — ան-ը դառնում է ցե
Մոտեցել է — ան-ը դառնում է ցե
Դալկացել է — ան-ը դառնում է աց
Ամրացել է — ան-ը դառնում է աց
Գտել է — ն-ն զեղջվել է
Տեսել է — ն-ն զեղջվել է
Թռել է — ն-ն զեղջվել է
Փախել է — չ-ն զեղջվել է
Հասցրել է — ն-ն դարձել է ր
Մեծացրել է — ն-ն դարձել է ր
Առաջադրանքներ(դասարանում)
1) AB և CD հատվածները O կենտրոնով շրջանագծի տրամագծեր են: Գտեք AOD եռանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ CB=13սմ, AB=16սմ:
Անկյունները հակադիր են և ըստ եռանկյան առաջին հայտանիշի նրանք հավասար են։
8+8+13=29
Լրացուցիչ(տանը)
2) Նկարում AB և CD լարերը հավասար են: Ապացուցեք, որ <AOB=<COD:
Եռանկյան գագաթներից մեկը ընդհանուր է և կողմերից մեկը հավասար են նշանակում է նրանք հավասար են։
3) Նկարում AB=CD, E և F կետերը AB և CD հատվածների միջնակետերն են: Ապացուցեք, որ OE=OF:
E և F կետերը միջնակետ են և նրանցից դուրս կեկող գծերի ծայրը նույնը է նշանակում է նրանք հավասար են։
Անանյան Մարիի բլոգ 